Tác giả: Bùi Trung Thành

"Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy cắt- vớt – băm sơ bộ lục bình (bèo tây), rong, cỏ dại trên sông, kênh, rạch, phục vụ cấp thoát nước cho sản xuất nông nghiệp, chống ngập úng và vệ sinh môi trường cho các kênh rạch đô thị Việt Nam" là đề tài giải quyết hạn chế của các giải pháp đã biết từ trước đến nay việc làm vệ sinh như  máy cắt - vớt -  băm sơ bộ rong, cỏ dại mọc dưới lòng kênh ở các tỉnh trong cả nước cũng như việc vớt rác thải nổi trên kênh đô thị đều làm bằng lao động thủ công, chưa có bất cứ loại máy tự hành chuyên dùng nào có đầy đủ các tính năng như đã nêu.

Do làm bằng thủ công nên năng suất, chất lượng cắt,vớt, dọn rong cỏ thấp, không thể làm hết các tuyến kênh (chỉ làm vệ sinh được các đoạn xung yếu). Việc làm này có thể nói là “làm được chăng hay chớ “ vừa dọn xong đầu này thì vài tháng sau rong cỏ lại tiếp tục phát triển trở lại trong khi đội vệ sinh thì cả năm trời mới có cơ hội quay lại chỗ cũ và lại làm lại từ đầu.

Rong, cỏ, rác thải nổi, bèo lục bình và các loại thực vật sinh sống chen nhau, phát  triển lâu ngày dưới lòng kênh  làm giảm vận tốc dòng chảy, giảm lưu lượng cấp, thoát nước, giảm sức chứa nước trong lòng kênh,  làm mất vệ sinh môi trường, mất mỹ quan kênh rạch, làm cản trở giao thông đường thuỷ cả về mật độ lưu thông lẫn vận tốc lưu thông trên sông, trên kênh, rạch, gây kẹt chân vịt và các hỏng hóc khác do rong, cỏ rác  cuốn chặt vào (ví dụ tuyến tàu cao tốc TP HCM và Vũng Tàu, trên sông Sài gòn, lái tàu phải thường xuyên phải cho  tàu dừng lại và cho quay ngược chân vịt để gỡ rong, cỏ ra).

Đối với một số trạm bơm và các cửa van cấp nước trên kênh mương, rong, bèo lục bình xâm lấn làm cản trở dòng chảy  ở cửa van phân phối nước và buồng hút nước của trạm bơm. Để khắc phục vấn đề này người ta phải dùng máy đào đứng trên bờ vươn cần xuống và gom xúc lên bằng gàu xúc. Công việc làm vệ sinh theo cách này mang tính giải pháp, cục bộ, nêu làm nhiều thì chi phí cao, rất tốn kém.

Hàng năm các Công ty Quản lý khai thác các Công trình Thủy lợi, Các Công ty dịch vụ  công ích đều  được  Ủy  ban nhân dân các tỉnh, thành phố cấp kinh phí để  tổ chức  dọn vệ sinh lòng kênh, mương để duy trì hoạt  động.  Thực tế các phương pháp làm vệ sinh bằng cách sử dụng lao động thủ công kết hợp máy Kobe như trên các hình 1,2,3 chỉ là làm tạm, lãng phí nhưng không triệt để, do không có phương tiện máy móc chuyên dùng  nên toàn bộ việc  máy cắt-vớt-  băm sơ bộ  rong,  cỏ dại, lục bình, rác thải nổi vừa cồng kềnh,  vừa có khối lượng lớn nên năng suất và chất lượng công việc rất thấp, người lao động phải làm việc vất vả.

Mặt khác khi dọn vệ sinh và cắt vớt  rong, cỏ  dại, lục bình để dễ và chất lượng công việc cao hơn  người ta phải đóng kín các cửa van cấp nước để làm cạn nước trên toàn tuyến kênh, mương. Việc ngưng cấp nước để làm vệ sinh trong nhiều ngày đã gây trở ngại cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt dọc theo toàn bộ tuyến kênh mương đi qua khu dân cư sinh hoạt và sản xuất.

Những trở ngại do rong, cỏ, lục bình, rác trên tuyến kênh, mương dẫn nước, hồ  chứa  và  các  trạm  bơm  như  trên  đã  nêu  đang  gây  bức  xúc  cho  các  đơn  vị  làm nhiệm  vụ  cấp  thoát  nước  đô  thị,  cấp  thoát  nước  sinh  hoạt  và  tưới  tiêu  trong  nông nghiệp, yêu cầu cần phải giải quyết sớm.

Để khắc phục cho vấn đề này một số Công ty thuỷ lợi trong nước  đã tiến hành nghiên cứu và đưa ra cách giải quyết  triệt để hơn và bước đầu đã thu được một số kết quả. 

Sản phẩm của nhóm tác giả thuộc Công ty TNHH 1TV Viện Máy Và  Dụng cụ  công nghiệp (Viện IMI)

Giải ba 2018

Đơn vị chủ trì: Trường Sĩ quan Kỹ thuật Quân sự - Đại học Trần Đại Nghĩa, Bộ Quốc phòng
Địa chỉ: 189 Nguyễn Oanh, Phường 10, Quận Gò Vấp, Tp.HCM
Lãnh đạo đơn vị: Thiếu tướng, PGS TS. Nguyễn Văn Hưng - Hiệu trưởng
Chủ nhiệm: ThS. Lê Trường An, Trưởng Bộ môn Thiết bị điện - Thiết bị đặc biệt, Khoa Tăng thiết giáp
Đồng chủ nhiệm: ThS. Phạm Ngọc Nam, Giảng viên Bộ môn Nguyên lý - Kết cấu, Khoa Tăng thiết giáp
Các cộng sự: KS. Nguyễn Duy Tấn, Giảng viên Bộ môn Thiết bị điện - Thiết bị đặc biệt, Khoa Tăng thiết giáp
Đơn vị áp dụng: - Đoàn Tăng thiết giáp 26, Quân khu 7, Bộ Quốc phòng
- Đoàn Tăng thiết giáp 22, Quân đoàn 4, Bộ Quốc phòng
- Sở Khoa học và Công nghệ Tp.HCM
- Và nhiều đơn vị khác

Giải nhất 2018

Đơn vị chủ trì: Viện Kỹ thuật cơ giới quân sự, Tổng cục Kỹ thuật/ Bộ Quốc phòng
Địa chỉ: 42, Đông Quan, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Hà Nội
Chủ nhiệm: Đại tá TS Trần Hữu Lý
Đồng Chủ nhiệm: Trung tá TS Nguyễn Huy Trưởng
Đơn vị áp dụng: Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam

Sản phẩm của nhóm công ty nhà máy Z131 - Tổng cục công nghiệp quốc phòng